Po erze komputerowej rozpoczęła się era technologii fotonicznych, bez których niemożliwa jest realizacja koncepcji przemysłu 4.0. Dziś fotonika jest obecna w każdej dziedzinie życia, a zwłaszcza w zwiększaniu bezpieczeństwa wobec aktualnych zagrożeń. O jej kluczowej roli jako wiodącej technologii XXI wieku i wyzwaniach stojących przed polską fotoniką – dyskutowali eksperci IV Konferencji Optoelektronicznej, dzieląc się praktyczną wiedzą i wnioskami.
Pierwszy dzień konferencji odbył się pod hasłem „Fotonika wobec wyzwań współczesnego pola walki” i był poświęcony technologiom fotonicznym, wykorzystywanym w systemach obronnych, zwłaszcza w systemach rozpoznania i kierowania ogniem.
Prelegenci wykazali, że nowoczesne urządzenia optoelektroniczne decydują o skuteczności na polu walki i bez ich rozwoju nie jest możliwe posiadanie sprzętu bojowego, spełniającego aktualne wymagania. Wielokrotnie podkreślano, że obecnie optoelektronika jest podstawową technologią w systemach broni kierowanej, jak również broni nowej generacji tzw. broni wiązkowej.
Motywem przewodnim drugiego dnia konferencji było hasło „Fotonika wobec wyzwań XXI wieku”, w ramach którego odbyły się sesje poświęcone nowym technologiom oraz sesje dyskusyjne dotyczące takich zagadnień jak rozpoznanie lotnicze i kosmiczne, fotonika w cyberbezpieczeństwie i telekomunikacji oraz fotonika w systemach obrazowania i sensorach. Podczas konferencji zaprezentowano również start-upy wykorzystujące potencjał fotoniki, co zaowocowało nawiązaniem kontaktów pomiędzy przedstawicielami przemysłu a innowacyjnymi przedsiębiorstwami.
Dobre perspektywy dla rozwoju fotoniki
Z dyskusji panelowych i opinii uczestników konferencji można wyciągnąć wniosek, że fotonika w Polsce rozwija się bardzo dobrze. Co roku przybywa nowych firm wykorzystujących potencjał technologii w tym obszarze, istniejące zwiększają swoje obroty, a znaczna ich część rozbudowuje swoje możliwości badawcze i wytwórcze. Wpływ na rosnącą pozycję fotoniki w przemyśle obronnym ma dynamiczny rozwój wszelkiego rodzaju urządzeń obserwacji, rozpoznania i systemów celowniczych, stosowanych we wszystkich rodzajach wojsk. Upowszechnienie się dronów i innych platform bezzałogowych wytworzyło duże zapotrzebowanie na systemy obserwacji i analizy obrazu. Rośnie również skala wykorzystania urządzeń optoelektronicznych poza wojskiem. Obserwuje się renesans cywilnych urządzeń optoelektronicznych w urządzeniach powszechnego użytku, w tym w smartfonach. Fotonika na coraz większą skalę jest wykorzystywana w systemach łączności i systemach wytwarzania oraz obróbki materiałów, jak również w systemach zabezpieczeń i bezpieczeństwa.
Wyzwania dla polskiej fotoniki
Mimo dobrych perspektyw rozwoju, wciąż istnieje w Polsce sporo barier związanych z wdrażaniem rozwiązań fotonicznych, na które zwrócili uwagę uczestnicy konferencji podczas prezentacji referatów i w sesjach dyskusyjnych.
Jak wynika z wniosków ekspertów brakuje dużych, polskich firm, które stymulowałyby rozwój nowoczesnych technologii fotonicznych w kraju. Brakuje również integratorów systemów na średnim poziomie. W Polsce produkuje się detektory, materiały do wytwarzania podzespołów optoelektronicznych, jednak nie ma wystarczającej liczby firm, wytwarzających owe podsystemy, które są używane przez integratorów i wytwórców zaawansowanych urządzeń optoelektronicznych. W efekcie polski przemysł i nauka są wrażliwe na procesy zachodzące poza granicami kraju i zdarza się, że samodzielnie nie zawsze mogą rozwijać swoje urządzenia i prowadzić badania.
W Polsce brakuje również, jak sygnalizowano podczas konferencji, wytwórców wysoko zintegrowanej optoelektroniki np. scalonych układów optoelektronicznych, które mogą być podstawą przyszłych urządzeń optoelektronicznych, w tym urządzeń zapewniających cyberbezpieczeństwo. Prowadzone są w kraju badania nad takimi urządzeniami, jednak nie ma ośrodka naukowo-przemysłowego, który byłby w stanie wykorzystać wyniki badań i efekty prac polskich producentów średniej wielkości.
Rozwój branży fotonicznej opartej o powstanie dużych, polskich firm i wytwórców zintegrowanej optoelektroniki to istotny element stymulowania jej potencjału. Ważny jest także kapitał ludzki w postaci wykwalifikowanej kadry inżynierskiej, której braki już teraz są odczuwalne na polskim rynku. W związku z tym konieczne jest zbudowanie sojuszu: uczelni, przemysłu MSP i instytucji rządowych oraz regionalnych na rzecz kształcenia kadr dla branży fotonicznej w Polsce.
Idea stworzenia polskiego centrum kompetencji optoelektronicznych
Podczas konferencji poruszono temat stworzenia ośrodka naukowo-przemysłowego, którego głównym zadaniem byłaby koordynacja długofalowego programu rozwoju fotoniki w Polsce. Powołane do życia polskie centrum kompetencji optoelektronicznych powinno pełnić rolę akceleratora technologicznego i łącznika pomiędzy światem nauki, małymi i średnimi przedsiębiorcami a użytkownikiem końcowym. Ze względu na duże znaczenie fotoniki w systemach obronnych, uczestnicy wydarzenia wskazywali PGZ z firmą PCO S.A. jako potencjalnego budowniczego takiego centrum.
Organizowana już po raz czwarty Konferencja Optoelektroniczna z udziałem przedstawicieli nauki, przemysłu i ośrodków badawczo-rozwojowych była okazją do szerokiej dyskusji o potencjale fotoniki w Polsce. Efektywnie posłużyła również do rozpowszechniania wiedzy o zastosowaniu optoelektroniki w życiu codziennym oraz do coraz lepszej współpracy pomiędzy nauką, wojskiem a przemysłem. – podsumował Krzysztof Kluza, Prezes PCO S.A.
***
PCO S.A. jest czołowym krajowym producentem przyrządów obserwacyjnych i celowniczych z zastosowaniem techniki laserowej, noktowizyjnej i termowizyjnej dla potrzeb wojska oraz innych służb mundurowych. Oferta spółki obejmuje zarówno wyposażenie indywidualne żołnierza, jak i wozów bojowych. PCO S.A. zajmuje się również prowadzeniem prac badawczo-rozwojowych i wdrożeniowych. Spółka PCO S.A. należy do Polskiej Grupy Zbrojeniowej S.A. PGZ konsoliduje ponad 60 firm (z branży zbrojeniowej, stoczniowej, offshore i nowych technologii) z rocznymi obrotami rzędu 5mld zł oraz przeszło 17 tysiącami pracowników. PGZ SA to jeden z największych koncernów obronnych w tej części świata – lider przemysłowy w procesie modernizacji polskiej armii.
